همه ما از بدو تولد تا به حال دچار زخم و یا سوختگی شده ایم. تمامی ما با واژه زخم اشنا هستیم و ان را به صورت عینی یا تجربه کرده ایم و یا می دانیم که چیست.

زخم ممکن است از بسیاری جهات توصیف شود. با علت شناسی آن ، موقعیت آناتومیک ، چه حاد باشد و چه مزمن، باز باشد یا بسته، همه تعاریف در ارزیابی و مدیریت صحیح زخم استفاده می شود تا فقط نوع زخم مشخص شود و بنب بر زخم بهترین درمان برای ان انجام گیرد.

در این مقاله می خواهیم به سوالات زیر جواب دهیم.

زخم چیست؟

انواع زخم چیست؟

زخم باز چیست؟

زخم های بسته چیست؟

انواع رخم

• زخمهای داخلی
• زخم های خارجی

زخمهای نفوذ ناپذیر

• سایشی
• پارگی
• کوفتگی
• ضربه مغزی

زخم های نفوذ پذیر

• زخمهای چاقو
• زخم های جراحی
• زخمهای ناشی از گلوله
• زخم های حرارتی
• زخمهای شیمیایی
• نیش و گاز گرفتگی
• زخم های الکتریکی

راهکارهای کمک به تسریع بهبودی انواع زخم چیست؟

مهم ترین نکته در تشخیص زخم عفونی و غیر عفونی چیست؟

چه کسانی در معرض خطر زخم شدن هستند؟

درمان زخم ها شامل چه مراحلی است؟

جلوگیری از زخم ها شامل رعایت چه مواردی است؟

الودگی های زخم باعث چه مشکلاتی می شود؟

ما در این مقاله با انواع زخم آشنا می شویم.

تعریف زخم

زخم به هر نوع جراحتی در بدن گفته می شود که با آسیب بخشی از بافت های بدن همراه است و یا هرگونه اختلال در تمامیت یکپارچه بودن پوست را زخم می گویند.

زخم ها می تواند در پوست یا مخاطی مانند مخاط دهان، مخاط تناسلی، مخاط دستگاه گوارش و… ایجاد شود، اما شایع ترین محل زخم ها پوست بدن هستند.

اکثر ما احتمالا به خاطر حضور در فعالیت های روزمره زندگی متحمل اتواع مختلفی از زخم ها شده ایم.

تعداد زیادی زخم های کوچک که در نتیجه اسیب سلول های پوست و از دست دادن عملکرد ان ها نیازمند به زمان و التیام یافتن هستند.

اکثر زخم هایی که سطحی هستند، محدود به لایه های بیرونی پوست هستند.

بعضی دیگر از انواع زخم ها عمیق تر هستند و به لایه های بافت زیرین پوست و یا اندام ها می رسند.

بسته به عامل ایجاد زخم، مکان و عمق ان ،یک زخم می تواند ساده و تهدید کننده حیات زندگی یک فرد باشد.

بسته به زمان التیام یک زخم، ان زخم می تواند به صورت حاد یا مزمن طبقه بندی شود.

بر اساس طبقه بندی، یک زحم حاد بدون رویداد یا پیچیدگی خاصی در زمان معین و مشخصی التیام می یابد.

ان دسته از زخم هایی که به عنوان حاد طبقه بندی می شوند زمان زیادی را برای التیام باید در نظر گرفت و باید این نظر را داشت که ممکن است شرایط پیجیده شود.

انواع زخم چیست؟

زخم ها در دو دسته کلی زخم باز و زخم بسته تقسیم بندی می شوند.

زخم باز چیست؟

زخم های باز به گونه ای از زخم ها اطلاق می شود که بافت ها و ارگان های بدن در معرض تماس با محیط بیرون قرار می گیرند.مانند زخم هایی که باعث نفوذ درون بافت های بدن بدن می شوند مانند تیر یا گلوله و معمولا با خونریزی همراهند. هر نوع آسیب پوست و بافت بدن که با خونریزی خارج همراه است در این دسته قرار می گیرد.

زخم های باز به دلیل اینکه امکان ورود عفونت به بدن را فراهم می کنند نسبت به زخم های بسته از اهمیت بیشتری برخوردارند.

در این وضعیت عوامل عفونی می توانند بوسیله جسمی که سبب آسیب پوستی شده و یا هوای آلوده اطراف زخم و … به بدن منتقل شده و سبب عفونی شدن زخم و بروز عوارضی دیگر نیز شوند.

زخم های بسته چیست؟

زخم های بسته به گونه ای از زخم ها اطلاق می شود که آسیب های زیر جلدی که با خونریزی و کبودی زیر پوستی مشخص می شود و با خونریزی خارجی همراه نیست.

زخم های بسته اغلب بطور خودبخود بهبود یافته و مشکلی برای فرد ایجاد نمی کنند مگر در موارد شدید که با آسیب بافت های عمیق بدن همراه است.

روش دیگر برای طبقه بندی زخم ها این است که مشخص شود زخم تمیز یا عفونی است.

زخم های تمیز هیچ مواد خارجی و یا عوامل بیماری زا داخل آن وجود ندارد.

در حالی که زخم های عفونی یا زخم های آلوده ممکن است دارای خاک ، عوامل مربوط به عامل ایجاد کننده بیماری، باکتری یا سایر مواد خارجی باشند.

زخم های داخلی و خارجی هر یک به چه معنا هستند؟

منشأ بعضی از زخم ها می تواند داخلی یا خارجی باشد.

زخمهای داخلی

ناشی از اختلال در عملکرد سیستم ایمنی و عصبی و یا کاهش خون ، اکسیژن یا مواد مغذی به آن منطقه است. مانند موارد بیماری پزشکی مزمن (دیابت ، آترواسکلروز ، ترومبوز ورید عمقی).

زخم های خارجی

معمولاً در اثر نفوذ به اشیاء یا ترومای غیر نافذ و سایر علل متفرقه به شرح زیر ایجاد می شوند:

زخمهای نفوذ ناپذیر به چه زخم هایی اطلاق می شود؟

اینها معمولاً در نتیجه صدمات مکانیکی یا اصطکاک با سطوح دیگر است. زخم باعث باز شدن و گسستن پوست نمی شود و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• سایشی (خراش دادن لایه خارجی پوست)
• پارگی (زخم های سطحی)
• کوفتگی (کبودی متورم به دلیل تجمع خون و سلول های مرده در زیر پوست)
• ضربه مغزی (آسیب به اندامهاو بافت های درون مغز بدون زخم خارجی قابل توجه)

زخم های نفوذ پذیر به چه زخم هایی اطلاق می شود؟

اینها ناشی از ترومائی است که باعث می شود  ضخامت کامل پوست از بین برو دو عامل ضربه یا تروما با رسیدن به بافت زیرین و اندامها باعث اسیب شود.

این زخم ها شامل موارد زیر است:

• زخم های چاقو (ضربه اشیاء تیز به بدن مانند چاقو)
• زخم های جراحی (برش های عمدی در پوست برای انجام اقدامات جراحی)
• زخم های ناشی از گلوله (زخم های ناشی از سلاح گرم مانند تفنگ ترکش مین و اصابت ترکش های ناشی از انفجار)

زخم های دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• زخم های حرارتی: درجه حرارت شدید ، گرم یا سرد ، می تواند منجر به صدمات حرارتی شود (مانند سوختگی ، آفتاب سوختگی و سرمازدگی)
• زخم های شیمیایی: اینها ناشی از تماس یا استنشاق مواد شیمیایی است که باعث آسیب پوست یا ریه می شوند
• نیش و گاز گرفتگی: نیش می تواند از انسان ، سگ ، خفاش ها ، جوندگان ، مارها ، عقرب ها ، عنکبوتها و کنه ها باشد
• زخم های الکتریکی: اینها معمولاً با زخم های سطحی مانند جرقه برق  ویا عبور جریان های الکتریکی با ولتاژ بالا از طریق بدن می باشد و ممکن است همراه با آسیب داخلی شدیدتری باشد.زخم در پوست با التهاب و قرمزی بیشتری همراه است و در صورتی که زخم ها عفونی شوند، عمق، وسعت و شدت آن ها بیشتر شده و می توانند تهدیدی جدی برای سلامتی به شمار آیند.

زخم های مزمن نیز ممکن است دردناک بوده و حتی سبب ایجاد اختلال در زندگی عادی فرد شوند.

ورزش و فعالیت بدنی منظم ، تغذیه مناسب و اجتناب از کشیدن سیگار از جمله عواملی هستند که به تسریع بهبودی و درمان انواع زخم کمک می کنند.

شستشوی محل زخم با بتادین ، الکل و آب و شامپوی بچه  در وهله  اول و قرار دادن گاز استریل بر روی آن توصیه می شود.

متخصصان زخم در کلینیک زخم و سوختگی با تجربه بالا در این زمینه و پانسمان زخم شما بطور کاملا بهداشتی و استریل به پیشگیری از عفونی شدن زخم و بروز مشکلات بعدی کمک می کنند.

برای پانسمان زخم محل زخم باید بطور کاملا از عوامل میکروبی پاکسازی شده و سپس با تجهیزات استریل پانسمان شود.

برای بهبود سریع تر زخم، پانسمان زخم باید هر روز یا یک روز در میان تعویض شود تا احتمال بروز هرگونه عفونتی به حداقل برسد.

راهکارهای کمک به تسریع بهبودی انواع زخم چیست؟

• مصرف روزانه انواع ویتامین ها بخصوص ویتامین سی و ای که به عنوان آنتی اکسیدان عمل کرده و نقش موثری در تسریع بهبودی انواع زخم دارند.
• مصرف فولیک اسید که با بهبود گردش خون به درمان زخم کمک می کند.
• مصرف بیشتر غذاهای حاوی پروتئین
• ورزش و فعالیت بدنی منظم
• پرهیز از کشیدن سیگار

عفونی شدن زخم ها چه علایمی دارد؟

علائم و نشانه ها علائم و نشانه ها به محل زخم ، عمق و عامل ایجاد کننده بستگی دارد.

بطور کلی زخم هایی که همراه با درد ، قرمزی ، تورم ، خونریزی و از بین رفتن یا اختلال در عملکرد در محل زخم وجود دارد برای ما مهم می باشند.

علائم عفونت

تب ، ترشحات چرکی و گرمای اطراف زخم ، به ویژه در موارد عفونت باشد.

تشخیص زخم عفونی و غیر عفونی

مهم ترین نکنه در تشخیص عفونت زخم این مورد می باشد:

اگر زخم را شست و شو دهیم و پس از شست و شو مجددا زخم بوی بد بدهد ان زخم عفونی است. کلا زخم هایی که با انجام شست و شو، بوی بد زخم برطرف نشود حتما عفونی است.

علائمی دیگر همچون تورم و التهاب اطراف زخم، گرمی و قرمزی اطراف زخم، احساس بوی زننده از زخم، درد ضربان‌دار در اندامی که زخم ایجاد شده و خارج شدن چرک و عفونت از محل زخم و تب و لرز شبانه مهم ترین علائم عفونی شدن زخم هستند که نیازمند رسیدگی دقیق هستند.

چه کسانی در معرض خطر زخم شدن هستند؟

همه انسان ها در معرض خطر پایدار یا ایجاد زخم هستند. اما این خطر در کودکان ، افراد مسن ، مصرف کنندگان مشروبات الکلی ، کسانی که به مواد مخدر اعتیاد  دارند یا افرادی که بیماری روانی یا ناتوانی دارند بیشتر است.

افرادی که در یک محیط خطرناک زندگی می کنند یا مشاغل خطرناک دارند نیز ممکن است در معرض خطر بیشتری برای زخم ها باشند. بیماران مبتلا به بیماری مزمن و یا سیستم ایمنی ضعیف شده در معرض خطر بیشتری برای ایجاد زخم هستند.

درمان زخم ها شامل چه مراحلی است؟

درمان همچنین باید شامل مراقبت و پانسمان مناسب زخم و استفاده از آنتی بیوتیک های موضعی در صورت لزوم باشد.

این مراحل اساسی در درمان زخم می تواند به جلوگیری از عفونت زخم و محافظت از آن در محیط کمک کند.

برخی از داروهای ضد التهاب و مسکن های ضد درد نیز ممکن است برای کاهش ناراحتی و بهبود کیفیت زندگی تجویز شوند. اگر آخرین واکسن کزاز پنج سال بیشتر گذشته باشد ، توصیه می شود که بیمار زخمی یک واکسن کزاز جدید یا تقویت کننده دریافت کند. بخصوص در موارد گزش انسان یا حیوان یا زخمهای بریدگی که در محیط های کثیف اتقاق می افتد 

جلوگیری از زخم ها شدن

بهترین راه برای پیشگیری از زخم های مختلف ، رعایت اقدامات بهینه ایمنی در هر زمان ، توجه بیشتر به خطرات محیط های جدید است. همیشه هنگام دست زدن به اشیاء تیز و مواد خورنده یا گرم ، اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهید.

الودگی های زخم باعث چه مشکلاتی می شود؟

آلودگی یک زخم ممکن است در لحظه ایجاد زخم یا هر زمان دیگری پس از آن اتفاق بیفتد و این تهدید تا زمان درمان کامل همواره وجود داشته باشد.

اثرات مختلف الودگی های غیر باکتریایی به میزان قابل توجهی متفاوت است. به طور کلی ، عامل مهم برای الودگی های غیر باکتریایی میزان آلودگی است.

در مورد الودگی های  باکتریایی ، نوع و ماهیت الودگی از اهمیت بیشتری برخوردار است.

عفونت ناشی از باکتریهای بدخیم تغذیه شده از بافت مرده و مواد خارجی آلی موجود در زخم ممکن است اشکال مختلفی داشته باشد، از جمله سه مورد مهم زیر ست.

گانگرن گاز

وحشتناک ترین ، تقریباً در بافت آسیب دیده عضلانی ایجاد می شود و با سرعت هشدار دهنده گسترش می یابد و باعث می شود در صورت عدم معاینه توسط عمل جراحی یا پزشکی به مرگ منجر شود.

عفونت های ناشی از ارگانیسم هایی مانند استرپتوکوک و استافیلوکوک

که در آن تولید محلی چرک از ویژگی های برجسته همراه با یک واکنش عمومی است که ممکن است شدید باشد.

کزاز

یک عفونت اغلب کشنده است که چند روز پس از وقوع زخم مشخص می شود ، اغلب بدون هیچ گونه تظاهرات موضعی مشخص اما با اسپاسم عضلانی شدت یافته مشخص می شود.

کلینیگ زخم و سوختگی التیام با دارا بودن کادری مجرب در خدمت شماست. شما می توانید در تمامی ساعات شبانه روز از خدمات مشاوران و کارشناسان ما بهره مند شوید.

منابع

https://www.jobst-usa.com/healthy-living/wound-care/wound-types/

https://medlineplus.gov/woundsandinjuries.html

https://www.healthline.com/health/open-wound

https://www.clinimed.co.uk/wound-care/wound-essentials/wound-classification

https://www.surgeryjournal.co.uk/article/S0263-9319(06)70227-7/abstract