لطفا قبل از انجام هر گونه درمان سوختگی به صورت خودسرانه ابتدا این مقاله را بخوانید.

اگر دچار سوختگی شده اید با ما تماس بگیرید تا از مشاوره رایگان ما بهره مند شوید. سپس اقدامات لازم را انجام دهید.

سوختگی هابه چند دسته طبقه بندی می شوند؟

عوامل خطر در سوختگی ها چیست؟

میزان وقوع و بروز سوختگی های حرارتی چه میزان است؟

صدمات ناشی از شعله واتش چیست؟

پاسخ بیمار در برابر این حوادث ایا تاثیری بر روند سوختگی دارد؟

پوست چیست؟

سوختگی حرارتی چیست؟

علائم و نشانه های سوختگی چیست؟

چه عواملی شدت سوختگی را تعیین می کنند؟

مدیریت سوختگی حرارتی چیست؟

نکته کلیدی در مورد سوختگی حرارتی چیست؟

ارزیابی زخم سوختگی شامل چه مواردی می شود؟

زخم های سوختگی را می توان بر اساس مکانیسم آسیب در 6 گروه جداگانه طبقه بندی کرد:

1. اسکالدها
2. سوختگی های تماسی
3. آتش سوزی
4. شیمیایی
5. الکتریکی
6. تشعشع.

به 3 نوع اول سوختگی در این مقاله پرداخته شده است.

جراحات ناشی از سوختگی اسکالد می تواند در اثر مایعات ، گریس یا بخار ایجاد شود. تركیبات مایع را می توان بیشتر به مقیاس های ریخته و غوطه وری تقسیم كرد. آسیب های ناشی از آتش سوزی را می توان به شعله های آتش و شعله تقسیم کرد. مکانیسم آسیب سوختگی می تواند به عنوان پیش بینی کننده نتیجه استفاده شود.

به عنوان مثال ، بیماران مبتلا به سوختگی شعله و صدمات ناشی از سوختگی الکتریکی اغلب نیاز به بستری دارند. در مقابل ، بیشتر بیماران مبتلا به سوختگی یا در اثر تماس با سطوح گرم یا قرار گرفتن در معرض آفتاب ، به صورت سرپایی اداره می شوند.

سوختگی ها از نظر زندگی انسان ، رنج ، ناتوانی و خسارت مالی تأثیر فاجعه بارى بر مردم دارد. تخمین زده می شود که سوختگی سالانه تقریباً 180،000 نفر در سراسر جهان سوختگی داشته باشد ، بیشتر در کشورهای با درآمد متوسط.

عوامل خطر در سوختگی حرارتی چیست؟

افراد در هر سنی مستعد آسیب سوختگی جزئی هستند. بیشترین میزان بروز در طی چند سال اول زندگی و در افراد 20-29 ساله مشاهده می شود. مکانیسم آسیب سوختگی جزئی با توجه به سن قربانی متفاوت است. سوختگی های جزئی در کودکان کمتر از 4 سال در درجه اول در اثر تماس با سطوح گرم و توسط مایعات داغ ایجاد می شود ، در حالی که اسکالدها حدود 75 درصد سوختگی در کودکان زیر 5 سال را تشکیل می دهند.

در سنین بالاتر ، تعداد زیادی از منابع گرما (به عنوان مثال ، سطح گرم ، مایعات داغ ، گریس ، تشعشع ، مواد شیمیایی) باعث ایجاد سوختگی می شوند. این منابع گرمای متنوع بازتاب تجارب مختلف روزانه کودکان بزرگتر و بزرگسالان است.
یک مطالعه بریتانیایی ، توسط استوارت و همكاران ، با مقایسه كودكان زیر 5 سال كه مبتلا به بیماری اسكالد با گروه شاهد بودند ، نشان داد كه عوامل خطر ایجاد جراحات در كودكان خردسال شامل حضور نوشیدنی های گرم و داغ در دسترس این جوانان و عدم آموزش این كودكان در مورد “قوانین در مورد صعود بر روی اجسام آشپزخانه” ، “چه کاری باید انجام دهیم یا انجام ندهیم وقتی والدین آشپزی می کنند” ، و “شناخت اجسام داغ در اشپزخانه…

میزان وقوع و بروز سوختگی های حرارتی چه میزان است؟

صدمات سوختگی جدی در مردان (67٪) مشاهده می شود. بیشترین میزان صدمات جدی در سوختگی در بزرگسالان جوان (29-29 سال) و پس از آن کودکان کمتر از 9 سال مشاهده می شود. افراد مسن تر از 50 سال ، کمترین تعداد صدمات جدی در سوختگی را دارند (2.3٪). عمده دلایل آسیب دیدگی شدید سوختگی ناشی از شعله (37٪) و مایعات داغ (24٪) است.

برای كودكان كمتر از 2 سال، سوختگی با جسم داغ و سوختگی سطح گرم تقریباً همه صدمات جدی در سوختگی را  به همراه دارد.

بعد از سن 2 سالگی، سوختگی شعله شایعترین علت صدمات جدی در سوختگی است که تقریباً یک سوم از کلیه سوختگی های جدی را تشکیل می دهد.

یک مطالعه بریتانیایی ، توسط نبرد و همكاران ، با بررسی 1387 مورد مراجعه كننده به ED از یك مرکز سوختگی منطقه ای ، نشان داد كه شایع ترین صدمات حرارتی در كودكان زیر 16 سال گزارش شده كه مایعات داغ و سوختگی با جسم داغ  در آنها (41.0٪ و 40.6٪) است.

به طور مشابه ، با استفاده از آمارهای اورژانس و آمارهای پایگاه داده بستری (2005-2013) به دست آمده از طریق دفتر برنامه ریزی و توسعه سلامت در ایالت کالیفرنیا ، یک مطالعه کوهورت گذشته نگر توسط شکر و همکاران مشخص کرد که از 16480 برخوردهای سوختگی جزئی در بیماران زیر 18 سال ، 76.3 درصد درگیر هستند. سوختگی جسم داغ یا سوختگی تماسی.

در افراد بسیار مسن تر (80 سال و بالاتر) ، قرار گرفتن در معرض سطح جسم داغ یکی از دلایل عمده سوختگی جدی (22٪) است.

5٪ از بیماران سوختگی در بیمارستان بستری هستند. بیشتر این مرگ ها ناشی از سوختگی شعله است. سوختگی با مایعات داغ دومین تعداد مرگ و میر را تشکیل می دهد. در آتش سوزی های ساختاری تقریباً نیمی از قربانیان سوختگی ، که بسیاری از آنها فقط دچار سوختگی متوسط ​​کمتر از 40٪ سطح بدن هستند ، در اثر آسفکسی یا مسمومیت با مونواکسید کربن قبل از رسیدن به بیمارستان می میرند.

صدمات ناشی از شعله و اتش چیست؟

صدمات ناشی از سوزش شعله با سناریو های مكرر مربوط به احتمال زیاد قربانیان سوختگی ، شرایط پیرامون سوختگی ، پاسخ قربانی سوخته به اوضاع و نقش لباس در آسیب سوختگی همراه است.

مدت زمان قرار گرفتن در معرض شعله ، تروما همراه و آسیب استنشاق به شدت سوختگی شعله کمک می کند. سوختگی در اثر شعله شایع ترین علل بستری در بیمارستان برای سوختگی در بزرگسالان است. جمعیت سفید پوست بیشتر درگیر است (67٪) و بیشترین شیوع در افراد 15-29 سال مشاهده می شود. یک مایع قابل اشتعال در بیشتر موارد (66٪) درگیر است. بنزین رایج ترین مایع است (63٪).

شیوع بالای سوختگی بنزین در ماه های تابستان نشان دهنده افزایش استفاده از فرآورده های بنزینی برای اهداف کشاورزی یا تفریحی است (مثلاً آتش سوزی، جوجه کباب درست کردن،قلیان کشیدن و …).

شایعترین عامل موثر در جراحات ناشی از سوختگی، مصرف الکل (26٪) است.

پاسخ بیمار در برابر این حوادث ایا تاثیری بر روند سوختگی دارد؟

واکنش بیمار یا عابران در برابر حوادث سوختگی تأثیر قابل توجهی بر میزان جراحت سوختگی دارد. یک پاسخ به موقع و مؤثر ، میزان صدمات ناشی از سوختگی را کاهش می دهد (به جز هنگامی که مایعات قابل اشتعال درگیر هستند). هنگامی که شتاب دهنده های قابل اشتعال وجود دارند ، روند سوختن حتی زمانی که قربانی روی زمین می چرخد ​​، ادامه می یابد. در این ماجرا ، دراوردن لباس های سوزان یا اتش گرفته و مشتعل به احتمال زیاد یک اقدام مؤثر است.

کاهش اخیر در تلفات ناشی از جراحات سوختگی به چه دلیل است؟

در طی 2 دهه گذشته ، مرگ و میر ناشی از جراحات ناشی از سوختگی کاهش یافته است. این کاهش به بهبود فنون آتش نشانی و بهبود خدمات پزشکی اورژانس نسبت داده شده است. استفاده از آشکارسازهای دود ،80٪ مرگ و میر و 74٪ کاهش در صدمات ناشی از آتش سوزی مسکونی ، شدت صدمات ناشی از سوختگی را کاهش داده است. برنامه های آموزشی با یادآوری صاحبان خانه برای پایین آمدن ترموستات در واحدهای گرمایش آب و همچنین آموزش کودکان به خاموش کردن پارچه شعله ور با توقف ، دراز کشیدن  و غلتیدن به روی زمین  تأثیر قابل توجهی داشته است.

همه متخصصان در حیطه پزشکی موافق هستند که بهترین درمان جراحات سوختگی پیشگیری است.

برای درک و فهم بیشتر مطالب و موضوعات سوختگی به سراغ اناتومی پوست می رویم.

پوست چیست؟

برای درک ماهیت و طبقه بندی سوختگی حرارتی ، لازم است درک مختصری از نحوه ساخت پوست داشته باشید.

اصولاً پوست از یک لایه بیرونی به نام اپیدرم و یک لایه داخلی به نام درم تشکیل شده است. اپیدرم از سلولهای اپیتلیال تشکیل شده است که در بین آنها سلولهای حاوی رنگدانه به نام ملانوسیتها قرار دارند که بعضی از پرتوهای UV بالقوه خطرناک در نور خورشید را جذب می کنند.

اپیدرم حاوی رگهای خونی نیست اما از طریق رگهای خونی واقع در درم تغذیه می شود. از این رو ، درم به وفور با رگ های خونی ، عروق لنفاوی و اعصاب تأمین می شود. همچنین حاوی فولیکول های مو ، غدد سباسه و غدد عرق است. بلافاصله زیردرم ، هیپودرم یا بافت چربی زیر جلدی است. این بخشی از پوست نیست بلکه پوست را به استخوان و ماهیچه های زیرین متصل می کند و همچنین آن را با رگ های خونی و اعصاب تأمین می کند.

به طور سنتی صدمات حرارتی به عنوان سوختگی درجه یک ، درجه دو یا سوم طبقه بندی می شدند. امروزه بسیاری از پزشکان سوختگی را با توجه به ضخامت آنها (سطحی ، جزئی و کامل) توصیف می کنند. علائم و نشانه هایی که توسط یک قربانی سوختگی دیده می شود تا حد زیادی به شدت سوختگی و تعداد لایه های پوستی که تحت تأثیر قرار می گیرند بستگی دارد.

سوختگی حرارتی چیست؟

سوختگی حرارتی سوختگی پوست است که در اثر هرنوع منبع گرمای خارجی ایجاد می شود. این نوع از سوختگی ممکن است به صورت شعله مستقیم و ناگهانی از  از یک شومینه باز یا آتش سوزی یک جسم یا یک خانه ، یک فشار زیاد محبوس از بخار اب داغ مانند زود پز یا برداشتن درب ظرف غذای در حال بخار ، مایع داغ یا مذاب یا از طریق تماس مستقیم با بدن یا ریختن اب داغ ماشی از چایی یا نسکافه داغ باشد.
انواع دیگر سوختگی شامل سوختگی پرتودرمانی ، آفتاب سوختگی ناشی از اشعه ماوراء بنفش خورشید ، سوختگی های شیمیایی و سوختگی های الکتریکی است.

اسیب های حرارتی یا هدایتی به طور کلی وقتی اتفاق می افتد که حرارت از یک جسم خاص یا منبع گرمایی به طریقی به بدن ما منتقل شود و باعث اسیب رساندن به پوست شود.

بیشتر وقتی که یک شی در تماس مستقیم با منبع گرما قرار می گیرد اتفاق می افتد مثل لمس اجاق گاز داغ یا غوطه ور شدن در آب داغ .

گاهی اوقات حرارت می تواند در اثر طی کردن فاصله و تبادل گرما توسط مولکول های هوا اتفاق بیفتد.

در این نوع سوختگی تبدیل انرژی جنبشی به انرژی الکترومغناطیسی پس از طی فضا به یک شی می رسد و سپس به انرژی جنبشی تبدیل می شود. مثال برای سوختگی با تابش کسانی که بر تخت های برنزه کردن می خوابند یا لامپ ها حرارتی دچار این نوع سوختگی می شوند..
نوع دیگری نیز می باشد که انتقال گرما شامل حمل گرما توسط جریان هوا می باشد. برای مثال شعله انفجار پس از طی فاصله ای معمولا زیاد باعث سوزاندن افراد و تخریب بافت ها و اندام ها می شوند یا سوختگی ناشی از ارک یا قوس الکتریکی.

علائم و نشانه های سوختگی چیست؟

سوختگی درجه یک

فقط لایه پوستی اپیدرم را درگیر می کند
ممکن است دردناک ، قرمز و گرم باشد ، هنگام لمس ، ناحیه سفید شود ، بدون تاول و مرطوب باشد.

سوختگی ضخامت جزئی یا سوختگی درجه دوم

اپیدرم و بخشی از درم را درگیر می کند
بسته به میزان درم تا چه اندازه آسیب دیده ، سوختگی بیشتر به صورت سطحی یا عمیق تقسیم می شود
سوختگی با ضخامت جزئی سطحی معمولاً دردناک ، قرمز ، مرطوب ، با تاول است ، مو هنوز دست نخورده است
سوختگی با ضخامت جزئی ممکن است دردناک باشد (انتهای عصب از بین می رود) ، ممکن است مرطوب یا خشک باشد (غدد عرق از بین می رود) ، موها معمولاً از بین می روند.

سوختگی با ضخامت کامل یا درجه 3

شدیدترین سوختگی است و تمام لایه های پوستی را شامل می شود – اپیدرم و درم
انتهای عصب ، رگ های خونی کوچک ، فولیکول های مو ، غدد عرق همگی از بین می روند
بافت چربی زیر جلدی ، ماهیچه ها و استخوان ها نیز ممکن است در سوختگی های بسیار شدید دخیل باشند
سوختگی ها بدون درد هستند و هیچ لمسی ندارند ، پوست مروارید سفید یا خزدار ، خشک است و ممکن است چرمی به نظر برسد.

چه عواملی شدت سوختگی را تعیین می کنند؟

دو عاملی که شدت سوختگی را تعیین می کنند:

• دمایی که بافت را می سوزاند و
• دیگری طول قرار گرفتن در معرض تشعشع که دما را افزایش می دهد

برای مثال اب ۶۰ درجه ساتی گراد به مدت ۳ ثانیه یک سوختگی با عمق تمام ضخامت در پوست ایجاد می کند.

اب ۶۸ درجه به مدت ۱ ثانیه همان سوختگی با عمق تمام ضخامت پوست را ایجاد خواهد کرد.

برعکس اب مواد با درجه غلظت بالا مانند روغن داغ یا گریس که غلظت بیشتری نسبت به آب دارند به طور طبیعی زمان بیشتری با پوست تماس دارند و اسیب های عمیق تری ایجاد خواهند کرد.

حرکت اضافی پیشرونده با غلظت بسیار بالا در طیفی از مواد با چسبناکی بالا مانند قیر یا موم شمع تماس بسیار بیشتری با پوست خواهند داشت و سوختگی هایی با عمق بسیار زیاد ایجاد خواهند کرد.

یک حقیقت جالب در مورد قیر این است که قیر خودش اسیب زننده نیست و سلامتی را بعد از سرد شدن تهدید نمی کند. اغلب بیماران سوخته که به مراکز درمانی سوختگی می رسند قیر روی پوست سرد شده است وخود قیر سرد دیگر تهدیدی به حساب نمی اید. از بین ببردن قیر از روی پوست بسیار سخت و دردناک است و دبریدمان ان از روی پوست بلافاصله لازم نیست. حتی می توان تا چند روز بعد در محل باقی بماند.

بهترین کار برای زدون قیر چسبیده به پوست این است که روزانه با وازلین پانسمان شود. اگر قیر چسبیده به پوست قسمت زیادی از بدن را در برگرفته است جراح می تواند سریعا این قیر را از روی پوست در اتاق عمل جهت جلوگیری از تخریب بافت دبریدمان کند. در حالی که عمق سوختگی تا بعد از دبریدمان مشخص نیست و این تعیین عمق سوختگی بعد از دبریدمان امکان پذیر است.

مدیریت سوختگی حرارتی چیست؟

مدیریت سوختگی حرارتی شامل چندین مرحله اساسی است.

1. ارزیابی از بیمار سوختگی
2. ارزیابی زخم سوختگی
3. شناسایی و درمان عفونتهای زخم سوختگی
4. مدیریت زخم سوختگی

ارزیابی از بیمار سوختگی

ارزيابي بهزيستي كلي بيمار سوختگي از اهميت ويژه اي برخوردار است ، خصوصاً در بيماران مبتلا به سوختگي هاي بزرگ. هدف اصلی اطمینان از پشتیبانی راه هوایی ، تبادل گاز و ثبات گردش خون است .

ثانیا ، باید یک تاریخچه دقیق از بیمار به دست آورد تا مشخص شود چگونه آسیب سوختگی رخ داده است. این ممکن است سرنخ هایی برای بررسی بیشتر ، به عنوان مثال مشکوک شدن به مسمومیت با مونوکسید کربن در افراد آسیب دیده در آتش سوزی های وسیع و گسترده.

نکته کلیدی در مورد سوختگی حرارتی

شدت اسیب های سوختگی به دو عامل دما و طول مدت در معرض قرار گرفتن پوست با ماده سوزاننده تعیین می شود. سوختگی با مایعات چسبنده معمولا بدتر از سوختگی با اب می باشند چون بیشتر در معرض تماس با پوست هستند.

ارزیابی زخم سوختگی شامل چه مواردی می شود؟

ارزیابی خود زخم سوختگی فقط باید پس از تثبیت بیمار انجام شود. میزان و عمق سوختگی به راهنمایی تصمیمات در مورد مراقبت از زخم ، مراقبت از سرپایی یا سرپایی و نظارت کمک خواهد کرد.

میزان سوختگی

اندازه سوختگی را تخمین بزنید:

Rule of Nines  برای تعیین میزان مساحت سطح سوخته استفاده می شود (اساساً سطح بدن را به بخش هایی تقسیم می کند که هر کدام تقریباً 9٪ است).

عمق سوختگی

عمق سوختگی را تخمین بزنید (چه لایه هایی از پوست تحت تأثیر قرار می گیرد).
عمق برابر است با طبقه بندی سوختگی ، همانطور که در بالا توضیح داده شد.
تخمین عمق سوختگی دشوار است و غالباً در معاینه اولیه ، سوختگی در عمق آن کم می شود.

شناسایی و درمان عفونت زخم سوختگی

تشخیص سریع عفونت زخم سوختگی برای جلوگیری از عوارض بیشتر مهم است.

دو عفونت زخم سوختگی عبارتند از:

1. سلولیت زخم سوزاننده سوختگی – به عنوان قرمزی پیش رونده ، تورم و درد در پوست زخم نشده در اطراف زخم بروز می کند ، که در چند روز اول پس از سوختن دیده می شود. استرپتوکوک پیوژنز باکتریهای ایجاد کننده است و عفونت معمولاً به پنی سیلین پاسخ می دهد.
2. عفونت تهاجمی زخم سوختگی – رشد سریع باکتریها در سوزش سوختگی که به سمت حمله به بافتهای سالم زیر جلدی می روند. تغییر رنگ ، ترشحات جدید و گاهی اوقات ناخوشایند و بوی شیرین مضر نشانگر عفونت است. سودوموناس و سایر باکتریهای گرم منفی عامل اصلی هستند. این عفونت ها می توانند تهدید کننده زندگی باشند و معمولاً نیاز به درمان ترکیبی با جراحی و آنتی بیوتیک دارند.

مدیریت زخم سوختگی

هر گونه سوختگی جدی باید به یک بخش سوختگی ویژه ، به ویژه موارد مربوط به صورت ، دست و دستگاه تناسلی ارجاع شود. در مورد سوختگی های کم خطر ، مدیریت ممکن است در محیط سرپایی یا بستری باشد.

راهبردهای مراقبت از زخم سرپایی

• روشهای پاکسازی زخم را به بیمار و خانواده آموزش دهید
• پانسمان مناسب زخم (داروی موضعی و / یا غشای زخم) را انتخاب کنید
• برای کنترل درد داروها را تجویز کنید
• آگاهی از عوارض و یا شرایط خاص که نیاز به توجه سریع پزشکی دارد را آموزش دهید.
• برنامه مراقبت های پیگیری کوتاه مدت را برنامه ریزی کنید.
  
• برنامه مراقبت های طولانی مدت را دنبال کنید.

راهکارهای مراقبت از زخم

• ارزیابی اولیه و احیا
• پاکسازی اولیه زخم و بستن زخم با درمان های سنتی یا پانسمان های نوین و بیولوژیک
• درمان کامل و بستن زخم
• توانبخشی و بازسازی

اهداف اصلی درمان زخم سوختگی

• زخم را با دقت کنترل کنید
• زخم ها را تمیز نگه دارید
• از خشک شدن زخم جلوگیری کنید
• عفونت ثانویه را مدیریت کنید.

ضد باکتریهای موضعی که معمولاً مورد استفاده قرار می گیرند شامل 1٪ کرم سولفادیازین نقره ، محلول نیترات نقره و کرم مفناید استات است.

کلینیک سوانح سوختگی التیام در شهر تهران با به روز ترین امکانات و تجهیزات در خدمت شما هموطنان عزیز و گرامی می باشد.

چنان چه ساکن شهر تهران نیستید و یا از هموطنان خارج از کشورمان می باشید لطفا با فرستادن عکس سوختگی مورد نظر به پیامرسان واتس اپ از مشاوره رایگان ما بهره مند شوید.

به یاد داشته باشید که نباید زمان طلایی درمان سوختگی را به تاخیر انداخت. هر چه دیرتر زخم درمان شود حنما جای بیشتری از خود می گذارد.

منابع:

https://dermnetnz.org/topics/thermal-burn

https://emedicine.medscape.com/article/1278244-overview

https://www.webmd.com/first-aid/qa/what-are-thermal-burns

https://www.emedicinehealth.com/thermal_heat_or_fire_burns/article_em.htm

https://stanfordhealthcare.org/medical-conditions/skin-hair-and-nails/burns/types.html

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12063-burns