خواندن این مقاله به تمامی کسانی که به نحوی با گاز مایع در ارتباط هستند توصیه می شود چه کسانی که به نحوی این گاز به شغلشان مربوط می شود یا کسانی که به دلایلی از ان ها در منزل استفاده می کنند.

در این مقاله قصد داریم به سوختگی با گاز مایع بپردازیم. موردی که بیش از همه به صورت نامحسوس در زندگی ما دیده می شود ولی ما به صورت کاملا بی توجه از کنار ان می گذریم.

گاز مایع عامل سوختگی بسیار خاموش در اطراف ماست که در گاز های فندک یا پیک نیک یا گپسول گاز یا سیلندرهای گاز در خانه همه ما وجود دارد که اگر نسبت به ان ها موارد ایمنی را رعایت نکنیم حتما دچار سوختگی و گاها انفجار می شویم.

برای جلوگیری از موارد زیر دانستن نکات ایمنی بسیار الزامی است.این را به یاد داشته باشید که این گاز به صورت فشرده درون سیلندر مخصوص قرار دارد و هنگامی که بیرون هدایت می شود شکل مایع و بسیار سرد به خود دارد.به هیچ هنوان تحت هیچ شرایطی از این گاز در مجاورت اتش استفاده نکنید.

چنان چه دچار سوختگی با گاز مایع شده اید لطفا ناحیه سوخته را زیر اب سرد به مدت 15 دقیقه شست و شو دهید و سپس با کارشناسان مرکز ما تماس بگیرید.

گاز مایع چیست؟

گاز مایع در چه مواردی کاربرد دارد؟

عوامل کلی در مورد انتخاب سوخت های پخت و پز شامل چه مواردی است؟

سوختگی با گاز مایع چگونه اتفاق می افتد؟

اقدامات اولیه در صحنه در مواجهه با سوختگی با گاز مایع چیست؟

در هنگام سوختگی با گاز مایع چه اقداماتی نباید انجام داد؟

مراقبت در بخش های اورژانسی شامل چه مواردی می شود؟

اقدامات درمانی در هنگام سوختگی با گاز مایع چست؟

قبل از خواندن این مقاله بدانید و اگاه باشید رابطه معنا داری بین سوختگی های شدید و عمیق مابین گاز مایع و اتش وجود دارد.

گاز مایع چیست؟

گاز مایع (LPG) ترکیبی از هیدروکربن های سبک است. این ماده عمدتا از بوتان (C4H10) یا پروپان (C3H8) یا مخلوطی از هر دو تشکیل شده است.

در دمای اتاق، هر دو گاز بی رنگ و بدون بو هستند. برای شناسایی بوی این ترکیب به ان مرکاپتان که ترکیبی گوگردی است اضافه می کنند.

دمای نقطه جوش پروپان در -42 درجه سانتیگراد و بوتان در -0.5 درجه سانتیگراد است. تحت فشار متوسط ​​یا در شرایط خنک تر ، LPG به حالت مایع تبدیل می شود.

LPG در سیلندرهای خانگی که برای پخت و پز استفاده می شود ، بوتان بیشتر از پروپان دارد ، زیرا مقدار سوخت هر کیلوگرم بوتان بالاتر از پروپان است و تحت فشار بسیار کمتری نسبت به پروپان مایع می شود و بنابراین کار با آن ایمن تر است. استانداردهای ملی و بین المللی حداقل محتوای بوتان و حداکثر فشار بخار LPG را مشخص می کنند.

وقتی تحت فشار مایع می شود ، حجم بوتان و پروپان به حدود 1/260 حالت گازی کاهش می یابد. مقدار گرمایی ویژه LPG بسته به ترکیب LPG در حدود 46 مگاژول در کیلوگرم یا 12.78 کیلووات ساعت در کیلوگرم است. در مقایسه ، چوب دارای محتوای انرژی در محدوده 14-18 MJ / کیلوگرم یا 3.89 – 5 کیلووات ساعت در کیلوگرم (بسته به نوع چوب و میزان رطوبت) و ذغال در محدوده 27 – 33 MJ / کیلوگرم یا 7.5 – 8.34 کیلووات ساعت در کیلوگرم (بسته به نوع زغال چوب).

اگر به عنوان سوخت انرژی پخت و پز در دسترس قرار گیرد، می تواند به کاهش استفاده از چوب و زیست توده در خانوارهای کشورهای در حال توسعه کمک کند.

گاز مایع سنگین تر از هوا است و بنابراین می تواند در بالای سطح زمین جمع شود. این ممکن است منجر به LPG-‘lakes’ شود. به منظور تشخیص نشتی و کاهش خطر انفجار ، افزودن بوی بد بو به گاز معمول است.

LPG غیر سمی است اما بسیار قابل اشتعال است. بنابراین ، LPG باید با احتیاط اداره شود و کلیه تجهیزات و وسایل مورد استفاده برای ذخیره یا انتقال گاز باید از استانداردهای ایمنی بالایی برخوردار باشند. آنها باید نگهداری و بازرسی منظم شوند. تجارت با LPG به طور معمول مطابق با مقررات ایمنی دولت است و اجرای آن از حوادث آتش سوزی و انفجار جلوگیری می کند.

گاز مایع در چه مواردی کاربرد دارد؟

بیشترین میزان مصرف LPG در سطح خانوار (49٪) و به دنبال آن استفاده از LPG به عنوان ماده اولیه در صنایع پتروشیمی (21.6٪) و سایر مصارف صنعتی (11.8٪) اتفاق می افتد.

مصرف مستقیم در پالایشگاه ها و در نهایت بخش کشاورزی 2٪ از مصرف جهانی را تشکیل می دهد.

بخشهای دیگر (به عنوان مثال اتوگاز) جمعاً 9.3٪ از کل مصرف را تشکیل می دهند.

LPG برای اهداف زیر استفاده می شود:

1- گرمایش و پخت و پز

خصوصاً در مکانهایی که به سیستمهای محلی توزیع گاز متصل نیستند. در کشورهای فقیر در حال توسعه تقریباً از LPG به عنوان سوخت پخت و پز استفاده می شود. کاربران عمدتاً خانوارهای متوسط ​​تا متوسط ​​در مناطق دارای شبکه تأمین (بیشتر مناطق شهری و نیمه شهری) هستند.

2- گاز اتومبیل

مصرف گاز خودکار از طریق مالیات پایین افزایش می یابد. در سال 2008 ، بیش از 13 میلیون اتومبیل با LPG در سطح جهان کار می کردند. صنایع در حال حاضر در حال گسترش گاز اتومبیل هستند.

علاوه بر این ، از LPG برای خنک سازی و در صنایع پتروشیمی استفاده می شود. صنعت پتروشیمی از LPG به عنوان ماده اولیه به عنوان مثال در تولید پلاستیک استفاده می کند.

عوامل کلی در مورد انتخاب سوخت های پخت و پز شامل چه مواردی است؟

انتخاب نوع سوخت در حین پخت و پز به چند عامل بستگی دارد. عوامل م theثر در تصمیم گیری در دسترس بودن ، قیمت مناسب ، عادات و قابلیت استفاده از سوخت است. استفاده رایج از مواد غذایی آتش نشانی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه اساساً به این دلیل است که ارزان (اغلب رایگان) و به طور گسترده در دسترس است. در آینده چوب سوخت اصلی برای پخت و پز خانوارهای روستایی باقی خواهد ماند.

افزایش استفاده از LPG می تواند مقدار کل چوب ، زغال سنگ و نفت سفید مصرفی را کاهش دهد. این مورد در برخی از شهرهایی که LPG در دسترس است وجود دارد. اما خانوارها تمایل ندارند که کاملاً یک سوخت دیگر را جایگزین کنند. در عوض ، آنها از ترکیبی از سوخت استفاده می کنند و یک سوخت مشخص با توجه به در دسترس بودن ، قیمت مناسب و راحتی انتخاب می شود.

سیستم های پخت و پز LPG

یک سیستم پخت و پز معمولی که از LPG استفاده می کند از یک سیلندر فولادی پر از LPG ، یک کنترل کننده فشار ، یک لوله اتصال سیلندر به کنترل کننده فشار و مشعل و در نهایت خود مشعل تشکیل شده است. مشعل می تواند از یک یا چند صفحه پخت و پز تشکیل شود.

اندازه سیستم به اندازه استوانه بستگی دارد. سیلندرها در اندازه های مختلف وجود دارند: 2.7 کیلوگرم ، 6 کیلوگرم ، 12 کیلوگرم ، 14،5 یا 16 کیلوگرم. بررسی در 20 کشور نشان داد که خانوارهای کشورهای کم درآمد عمدتا از استوانه های کوچکتر از 6 کیلوگرم استفاده می کنند. با این وجود ، اکثر سیلندرهای LPG موجود در حال حاضر بزرگتر هستند (تا 47.5 کیلوگرم). این مسئله در مورد خرید و همچنین شارژ مجدد LPG برای خانوارهای کم درآمد مشکل ساز است.

سوختگی با گاز مایع چگونه اتفاق می افتد؟

حالت هایی که امکان دارد فرد با گاز مایع بسوزد به صورت زیر است.

1- ترکیدن سیلندر محتوی گاز مایع

اگر سیلندر محتوی گاز تحت فشار یا ضربه دچار ترکیدگی شود و در مجاورت حرارت یا اتش باشد به سرعت شعله ور میشود.

2- نشتی به دنبال اتصالات ضعیف از ظرف محتوی گاز مایع

اگر اتصالات مانند رگلاتئر یا پیچ کم و زیاد کردن میزان جریان ورودی گاز با شعله اتش نشتی داشته باشد باعث می شود که گاز از ظرف به بیرون سرایت کند و با کوچک ترین منبع گرما یا جرقه فندک یا کبریت به سرعت اتش بگیرد.

3-کسانی که مسول پر کردن پیک نیک و یا سیلندر های پاز هستند باید بسیار محتاط باشند.با اندکی غفلت می تواند منجر به فاجعه ای بزرگ شود.

4-کسانی که از ظروف بسیار کوچک گاز مایع که فندک ها را پر میکنند اگر در کجاورت شعله اتش اقدام به این کار کنند حتما منجر به فاجعه انفجار و سوحتگی خواهند شد.

اقدامات اولیه در صحنه در مواجهه با سوختگی با گاز مایع چیست؟

فرد را از موقعیت خطر دور کرده و مدت زمان مواجهه با عامل سوزاننده را به حداقل برسانید.

لباسهایی را که در معرض سوختگی قرار گرفته اند را دربیاورید.

لطفا توجه داشته باشید که توصیه های معمول در مورد سوختگی کمک های اولیه (شست و شوی 20 دقیقه ای با آب خنک) است.

در هنگام سوختگی با گاز مایع چه اقداماتی نباید انجام داد؟

گرم شدن سریع در یک حمام آب بین 40 تا 42 به مدت 15-30 دقیقه با هدف به حداقل رساندن از دست دادن بافت و کاهش تحریک شیمیایی، دستیابی به این دامه دمایی مهم است زیرا دمای پایین برای زنده ماندن بافت کمتر مفید است، در حالی که ممکن است دمای بالاترایجاد زخم سوختگی و جراحت را تشدید می کند.

1. انجام دادن حرکت فعال در حالی که گرم کردن مجدد توصیه می شود.
2. در هنگام گرم کردن مجدد از ماساژ ناحیه آسیب دیده خودداری کنید
3. پس از گرم شدن مجدد ، محل آسیب دیده باید به آرامی با مواد استریل تمیز پوشانده شود یا پانسمان شود.
4. هیچ تاولی را بدون دستور پزشک نترکانید.

مراقبت در بخش های اورژانسی شامل چه مواردی می شود؟

• چنانچه قبلاً به آنها كمك پزشکی نشده است ،کمك هاي اوليه را برای مددجو انجام دهید.
• برای درد شدید ممکن است به داروی ضد درد تزریقی نیاز باشد.
• برای انتقال و مشاوره پانسمان باید با واحد سوختگی محلی تماس بگیرید و در صورت در دسترس بودن از آن استفاده کنید.
• معیارهای ارجاع را در نظر بگیرید.
• شوک ممکن است به دلیل درد شدید ایجاد شود و باید درمان شود.
• در صورت بروز سندرم کمپارتمان یا اختلال در گردش خون ، ممکن است انجام فاشیاتومی یا برش در عضلات برای جلوگیری از تخریب بافتی انجام شود.

اقدامات درمانی در هنگام سوختگی با گاز مایع چست؟

1. ناحیه را با خوبی با اب سرد به مدت 15 دقیقه شست و شو دهید.
2. به دلیل این کخ گاز مایع از هیدروکربن های سبک تشکیل شده است نسبت به هیدروکربن های سنگین تر حرارت بیشتری تولید میکند برای همین سوزاننده تراست.پس به هنگام مواجهه و سوختگی احتمال دیدن تاول بسیار زیاد است.
3. در صورت تاول زدن،تاول را با سرنگ خالی کنید.اگر این کار را نکنید تاول ها رشد خواهند کرد و بسیار بزرگ خواهند شد.
4. لطفا از زدن هر گونه پماد خودداری کنید.از استفاده از زرده تخم مرغ و سیب زمینی و … خودداری کنید.
5. روی زخم را گاز وازلین بگذارید و سپس گاز خشک و با باند ببندید.
6. به یاد داشته باشید خود پانسمان درد را به میزان زیادی کاهش می دهد.پس به هیچ عنوان روی زخم خود را باز نگذارید که هوا بخورد.
7. از به کار بردن روش های درمانی عجیب و پانسمان های عجیب تر خودداری کنید.
8. هرچه سریع تر در هر لحظه از شبانه روز با گارشناسان کلینیک ما تماس بگیرید یا به مرکز سوانح سختگی مراجعه کنید.
9. اگر درد دارید می توانید از قرص های ضد درد موجود در منازل و یا داروخانه ها استفاده کنید.
10. بدون تجویز پزشک به هیچ عنوان اقدام به خوردن انتی بیوتیک نکنید.در اکثر موارد اصلا نیازی به خوردن انتی بیوتیک نیست.
11. به یاد داشته باشید که سوختگی با گاز مایع بسیار عمیق تر از ان چه که دیده می شود،می باشد.پس حتما ان را جدی بگیرید.
12. لطفا خود درمانی را کنار گذاشته و زمان طلایی درمان سوختگی را هدر ندهید.به یاد داشته باشی هر چقدر دیرتر زخمتان درمان شود اسکار برجای گذاشته نیز کم تر خواهد بود.

کلینیک زخم و سوختگی التیام با دارا بودن کادری مجرب با به روز ترین امکانات در خدمت همشهریان تهرانی به صورت حضوری و سایر هموطنان گرامی به صورت غیر حضوری و در هر ساعتی از شبانه روز است.

شما می توانید با فرستادن عکس سوختگی از محل مورد نظر از خدمات کارشناسان و متخصصان ما به نحو احسن استفاده کنید.

محمد حسین شهرابادی-محقق  پژهشگر در زمینه زخم و سوختگی و استومی

09120405207

منابع:

https://www.liquidgasuk.org/about/what-is-lpg

https://energypedia.info/wiki/Liquefied_Petroleum_Gas_(LPG)#What_is_LPG

https://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-chemical-burns/basics/art-20056667

https://www.elgas.com.au/blog/2107-does-propane-lpg-produce-carbon-monoxide-co-natural-gas