سوختگی، آسیب پوستی است که عمدتا در پی تماس با حرارت ایجاد می شود. میزان شدت سوختگی به درجه و اندازه سوختگی بستگی دارد. انواع و درجات مختلفی سوختگی وجود دارد که اقدامات درمانی مختلفی برای هر یک در دسترس می باشد.
زمانی که صحبت از سوختگی شدید می شود، بسیاری از افراد به یاد سوختگی درجه سه می افتند. اما با این حال، سوختگی درجه چهار شدیدترین نوع سوختگی محسوب می شود. سوختگی درجه چهار، عواقب جدی را به همراه دارد.
در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی میزان شدت سوختگی شدید و روش های درمان بپردازیم.
سوختگی شدید که با عنوان سوختگی درجه چهار شناخته می شود، شدیدترین نوع سوختگی است و جهت فهم بهتر این نوع سوختگی، ابتدا بهتر است که با ساختار و عملکرد پوست آشنا شوید.
ساختار پوست
پوست، بزرگ ترین ارگان بدن است و کار آن ایجاد سد محافظتی در برابر محیط است و از بدن در برابر عفونت، محافظت می کند. پوست هم چنین در تنظیم دمای بدن نقش دارد. پوست اطلاعات حسی را جمع آوری می کند و به همین خاطر است که ما قادر به تشخیص حواس گوناگونی از قبیل درد، دما و فشار هستیم.
پوست از سه لایه تشکیل شده است.
- اپی درم. خارجی ترین لایه پوست است. این لایه در قسمت بالای پلک در نازک ترین حالت ممکن و در کف دست در ضخیم ترین حالت می باشد. سلول های خاص اپی درم، عملکردهای منحصر به فردی را انجام می دهند، به عنوان مثال: ملانوسیت، رنگدانه هایی را تولید می کند که به پوست رنگ می دهند.
- زیر اپی درم، درم نام دارد، لایه میانی پوست. درم از سه لایه بافت، کلاژن، بافت الاستیک و فیبرهای رتیکولار تشکیل شده است. این لایه دارای سلول ها و ساختارهای خاصی است. فولیکول های مو، غدد چربی و غدد عرق در این لایه از پوست یافت می شوند و از رگ های خونی و عصبی تشکیل شده اند که حس فشار و لمس را منتقل می کنند.
- داخلی ترین لایه پوست، هیپودرم نام دارد که متشکل از چربی و بافت همبندی می باشد. اندازه این لایه از فردی به فرد دیگر متفاوت است. هیپودرم هر دو دمای پوست و بدن را کنترل می کند.
شدت سوختگی با توجه به عمق و درگیری لایه های پوست طبقه بندی می شود. سوختگی می تواند سطحی و یا شدید باشد.
- در سوختگی های شدید، تنها لایه اپی درم درگیر می شود، یعنی خارجی ترین لایه پوست آسیب می بیند، پوست سالم باقی می ماند و اغلب تاولی تشکیل نمی شود.
- در سوختگی های شدید، لایه های عمقی تر پوست آسیب می بیند و سوختگی تا زیر پوست نیز نفوذ خواهد کرد.
سوختگی شدید، بر روی تمام لایه های پوست و هم چنین ساختارهای زیرین پوست مانند تاندون ها، استخوان، رباط ها و عضلات تاثیر می گذارد. این نوع سوختگی معمولا زمانی اتفاق می افتد که فرد برای طولانی مدت در معرض شعله آتش و یا آسیب الکتریکی قرار می گیرد.
سوختگی درجه چهار اغلب منجر به ناتوانی های دائمی می شود و فرد به برنامه بازتوانی طولانی مدتی نیاز خواهد داشت. در برخی موارد و به دلیل ماهیت شدید سوختگی، نیاز به قطع عضو آسیب دیده می باشد.
علت بروز سوختگی شدید چیست؟
- سوختگی شدید یا درجه چهار، در پی آتش سوزی و یا مواد شیمیایی ایجاد می شود.
- تماس طولانی مدت با حرارت زیاد، از جمله دلایل سوختگی درجه چهار می باشد.
- سوختگی درجه چهار در منزل می تواند حین آشپزی و یا کار با وسایلی مانند اتو اتفاق بیفتد.
- افرادی که در محیط کار خود با کابل، ابزارهای الکتریکی و یا شیمیایی سر و کار دارند، بیشتر در معرض سوختگی درجه چهار خواهند بود.
میزان آسیبی که سوختگی شدید به بدن وارد می کند، بیشتر است. در سوختگی درجه سه، لایه های عمقی تر پوست از جمله بافت های چربی درگیر می شود، در حالی که سوختگی درجه چهار، آسیب به لایه های عمقی تر پوست مانند بافت های عضلانی، تاندون ها و اعصاب می رسد.
علائم و نشانه های سوختگی شدید
اولین علامت سوختگی شدید این است که ناحیه درگیر، ظاهر زغالی پیدا می کند. حتی گاهی ممکن است پوست به رنگ سفید در بیاید و استخوان و یا بافت عضله مشاهده شود. در چنین شرایطی، گرما و حرارت زیاد می تواند باعث سوخت اکسیژن و هیدروژن از پوست شود. در سوختگی های شدید، حتی استخوان نیز می تواند دچار سوختگی شود. در نتیجه، فشار خون فرد پایین می آید، تنفس تند و سریع می شود و فرد وارد مرحله ای به نام شوک خواهد شد.
برخلاف سوختگی های درجه یک و دو، سوختگی درجه چهار و شدید با درد همراه نیست. آن هم به این دلیل که سوختگی به اعصاب آسیب می زند، اعصابی که مسئول انتقال سیگنال های درد هستند و به همین خاطر، هیچ گونه درد و حسی به مغز نخواهد رسید.
آسیب عصبی باعث می شود سوختگی درجه چهار، شدیدترین و خطرناک ترین نوع سوختگی باشد.
بدن قادر به ترمیم آسیب دیدگی عضلات خود مانند ترمیم آسیب دیدگی پوست نیست. زمانی که سوختگی به عضله و رباط می رسد، زخم به خوبی ترمیم نمی یابد و به همین دلیل، عملکرد ناحیه نیز از بین خواهد رفت.
درمان سوختگی شدید
درمان سریع سوختگی شدید از اهمیت بالایی برخوردار است و به نجات جان فرد کمک می کند. زمانی که فردی دچار این نوع سوختگی می شود باید هر چه سریع تر به مرکز درمانی انتقال داده شود.
درمان دقیق سوختگی شدید با توجه به وسعت آسیب دیدگی بدن و هم چنین شرایط سلامتی فرد در نظر گرفته می شود. تا زمان رسیدن اورژانس و یا مراجعه به پزشک، انجام نکات و موارد زیر توصیه می شود:
- بالا نگه داشتن قسمت آسیب دیده بالاتر از قلب، در صورت امکان
- پوشاندن ناحیه درگیر با پانسمان شل و یا لباس
- قرار دادن پتو بر روی ناحیه سوختگی
- شست و شوی ناحیه با آب (البته تنها برای سوختگی با مواد شیمیایی)
در سوختگی های شدید، از انجام کارهای زیر باید خودداری شود:
- عدم استفاده از کمپرس یخ
- عدم استعمال کرم و یا پماد بر روی سوختگی
- در نیاوردن لباس ها، چرا که ممکن است به ناحیه سوختگی چسبیده باشند
- خودداری از ترکیدن تاول
درمان با توجه به میزان درگیری استخوان ها، عضلات و اعصاب و هم چنین ناحیه سوختگی در نظر گرفته می شود. از جمله:
- تجویز داروهای مسکن
- استعمال پمادهای آنتی بیوتیک، در مواردی که عفونت وجود داشته باشد
- استفاده از تزریق داخل وریدی جهت پیشگیری از دهیدراته شدن (از دست دادن آب) و پایین آمدن دمای بدن
در سوختگی های درجه چهار، احتمال بروز شوک بسیار زیاد است. آن هم به دلیل واکنش های التهابی که در ناحیه ایجاد می شود. ارگان های بزرگ و اصلی بدن مانند قلب می توانند نسبت به التهاب بیشتر حساس شود.]
بعد از سپری شدن دوره نقاهت و بهبودی، میزان آسیب دیدگی ناحیه توسط پزشک تعیین می شود. می توان از روش های بازسازی زیبایی مانند گرافت پوستی استفاده کرد، به خصوص زمانی که بافت جدیدی در پوست ایجاد نمی شود. این روش می تواند شامل استفاده از پوست طبیعی و یا مصنوعی باشد.
گاهی ممکن است نیاز به انجام سایر درمان ها مانند فیزیوتراپی باشد، به خصوص اگر حس در ناحیه درگیر از بین رفته باشد. فیزیوتراپی به بهبود دامنه حرکتی و تقویت استحکام عضلانی کمک می کند، به علاوه این که میزان کشسانی و کشیدگی پوست نیز بیشتر خواهد شد.
در پایان این که،
سوختگی شدید یا همان سوختگی درجه چهار، شدیدترین نوع سوختگی است و نه تنها پوست، بلکه بافت های زیرین، استخوان, عضله و عصب را نیز درگیر می کند. نکته بسیار مهم که در خصوص این نوع سوختگی ها باید در نظر داشته باشید این است که، از آن جایی که سوختگی، آسیب عصبی را در پی دارد، با هیچ گونه دردی همراه نخواهد بود.
هر چه روند درمان و مراجعه فرد به مرکز درمانی بیشتر شود، احتمال بروز عوارض تهدید کننده از قبیل قطع خونرسانی به ناحیه درگیر و از دست دادن عضو آسیب دیده بیشتر خواهد بود. حتی در برخی موارد، ممکن است نیاز به قطع عضو باشد. اما خبر خوب این است که با وجود پیشرفت های پزشکی، امکان درمان سوختگی های شدید نیز وجود دارد.
حتی افرادی که نود درصد درگیر سوختگی می شوند، می توانند زنده بمانند، گرچه ممکن است با آسیب های دائمی روبرو شوند.
در صورتی که خودتان و یا یکی از اعضای خانواده، دچار سوختگی شدید و درجه چهار شد، مراجعه سریع به مرکز درمانی، اولین اقدامی است که باید در نظر گرفته شود.
https://arizonapersonalinjuryattorneys.net/fourth-degree-burns/
