سوانح سوختگی نوعی آسیب به پوست و در موارد شدید به گوشت و سایر بافت های بدن است که بر اثر آب داغ، فلزات داغ، برق، مواد شیمیایی، اصطکاک یا پرتوهای پر انرژی رخ می دهد.
دلیل نامگذاری مراکز سوانح این است که چون هیچکدام از این سوانح قابل پیش بینی نیستند و در یک لحظه اتفاق می افتند، بنابراین نمی توان انتظار پیش بینی میزان در یکسال را داشت.
فقط می توان برنامه های اموزش و پیش گیری را به اجرا دراورد.
به عنوان مثال ما می توانیم با اندازه گیری قند خون در اول صبح، بفهمیم فرد مقابل ما دیابتی است یا نه؟
یا با یک معایته و غربالگیری به سرطان پستان در زنان پی ببریم.
متاسفانه مشکل اصلی در سوانح ، نبود امار جامع می باشد. با گذشتن زمان طلایی از هنگام تا زمان مراجعه مددجویان به مراکز ما شاهد یک غیبت چندین روزه بعد از سانحه هستیم و در این بین نیز به کررات ما شاهد خود درمانی های اشتباه بوده ایم، که بعضا به نقص جسمی و حرکتی عضو سوخته منجر شده است.
نکات مهم سوانح سوختگی
- حقایق کلیدی از سوانح سوختگی را با هم مطالعه کنیم.
- تخمین زده می شود که سالانه 180،000 مرگ بر اثر سوختگی ایجاد می شود.
- اکثریت قریب به اتفاق در کشورهای با درآمد کم و متوسط رخ می دهد.
- آسیب های ناشی از سوختگی غیر کشنده یکی از مهمترین علل بیماری است
- سوختگی عمدتا در خانه و محل کار رخ می دهد.
- سوختگی قابل پیشگیری است.
سوختگی آسیب به پوست یا سایر بافتهای آلی است که عمدتاً در اثر گرما یا در اثر تابش، رادیواکتیویته، الکتریسیته، اصطکاک یا تماس با مواد شیمیایی ایجاد می شود.
سوختگی های حرارتی (حرارتی) زمانی اتفاق می افتد که برخی یا تمام سلول های پوست یا بافت های دیگر توسط موارد زیر تخریب شوند:
- مایعات داغ (scalds)
- جامدات گرم (contact burns)
- شعله (flame burns)
آمار سوانح سوختگی در دنیا
- سوختگی یک مشکل جهانی بهداشت عمومی است و سالانه 180،000 مرگ را به دنبال دارد.
- اکثر این موارد در کشورهای با درآمد کم و متوسط و تقریباً دو سوم آن در مناطق آفریقایی و آسیای جنوب شرقی WHO رخ می دهد.
- در بسیاری از کشورهای با درآمد بالا ، میزان مرگ و میر ناشی از سوختگی رو به کاهش است و میزان مرگ و میر کودکان ناشی از سوختگی در حال حاضر در کشورهای با درآمد کم و متوسط بیش از 7 برابر کشورهای با درآمد بالا است.
- سوختگی های غیر کشنده یکی از علل اصلی بیماری است ، از جمله بستری شدن طولانی مدت ، تغییر شکل و ناتوانی ، اغلب با ننگ و طرد شدن.
- سوختگی یکی از مهمترین علل از بین رفتن عمرهای تعدیل شده با معلولیت (DALY) در کشورهای با درآمد کم و متوسط است.
- در سال 2004 ، نزدیک به 11 میلیون نفر در سراسر جهان به اندازه ای سوختند که نیاز به مراقبت پزشکی داشتند.
آمار سوانح سوختگی در ایران
- در هند سالانه بیش از 1 میلیون نفر در حد متوسط یا شدید می سوزند.
- سالانه نزدیک به 173000 کودک بنگلادشی به طور متوسط یا شدید می سوزند.
- در بنگلادش ، کلمبیا ، مصر و پاکستان ، 17 درصد از کودکان دچار سوختگی دارای معلولیت موقت و 18 درصد دارای معلولیت دائمی هستند.
- سوختگی دومین آسیب شایع در نپال روستایی است که 5 درصد از معلولیت ها را تشکیل می دهد.
- در سال 2008، بیش از 410 هزار جراحت سوختگی در ایالات متحده آمریکا رخ داد که حدود 40 هزار نفر نیاز به بستری شدن داشتند.
اثر اقتصادی سوانح سوختگی
در سال 2000 ، هزینه های مستقیم برای مراقبت از کودکان دچار سوختگی در ایالات متحده آمریکا از 211 میلیون دلار فراتر رفت.
در نروژ ، هزینه های مدیریت سوختگی بیمارستان در سال 2007 از 10.5 میلیون یورو فراتر رفت.
در آفریقای جنوبی سالانه 26 میلیون دلار برای مراقبت از سوختگی ناشی از اجاق گازهای نفتی (پارافین) هزینه می شود.
هزینه های غیرمستقیم مانند دستمزد از دست رفته ، مراقبت طولانی مدت برای ناهنجاری ها و آسیب های روحی و تعهد به منابع خانواده نیز بر تأثیرات اقتصادی و اجتماعی کمک می کند.
چه کسانی در معرض خطر سوانح سوختگی هستند؟
سوختگی و جنسیت
- بر اساس جدیدترین داده ها ، میزان مرگ و میر ناشی از سوختگی در زنان نسبت به مردان کمی بیشتر است.
- این برخلاف الگوی معمولی آسیب است، جایی که میزان آسیب مکانیسم های مختلف آسیب در مردان بیشتراز زنان است.
- خطر بیشتر برای زنان با آشپزی در محیط باز یا اجاق های آشپزی ذاتاً ناامن مرتبط است که می تواند لباس های گشاد را مشتعل کند.
- شعله های باز که برای گرمایش و روشنایی استفاده می شود نیز خطراتی را به همراه دارد و خشونت خودگردان یا بین فردی نیز از عوامل هستند (هرچند مطالعه نشده).
سوختگی و سن
- در کنار زنان بالغ، کودکان به ویژه در برابر سوختگی آسیب پذیر هستند. سوختگی پنجمین علت شایع آسیب های غیر کشنده دوران کودکی است.
- در حالی که خطر اصلی نظارت نادرست بزرگسالان است ، تعداد قابل توجهی از جراحات سوختگی در کودکان ناشی از بدرفتاری با کودک است.
عوامل منطقه ای در سوانح سوختگی چه اثراتی دارد؟
تفاوت های منطقه ای مهمی در میزان سوختگی وجود دارد.
- میزان مرگ و میر ناشی از سوختگی در کودکان زیر 5 سال در منطقه آفریقا WHO بیش از 2 سال کمتر از کودکان زیر 5 سال در سراسر جهان است.
- پسران زیر 5 سال که در کشورهای کم درآمد و متوسط منطقه مدیترانه شرقی WHO زندگی می کنند تقریبا 2 برابر بیشتر از پسران ساکن منطقه اروپایی WHO بر اثر سوختگی جان خود را از دست می دهند.
- میزان صدمات ناشی از سوختگی که نیاز به مراقبت پزشکی دارد در منطقه غرب اقیانوس آرام WHO تقریبا 20 برابر بیشتر از منطقه WHO قاره آمریکا است.
عوامل اقتصادی اجتماعی چه نقشی در سوانح سوختگی دارد؟
افرادی که در کشورهای با درآمد کم و متوسط زندگی می کنند بیشتر از افرادی که در کشورهای با درآمد بالا زندگی می کنند در معرض خطر سوختگی قرار دارند. با این حال، در همه کشورها، خطر سوختگی با وضعیت اقتصادی اجتماعی مرتبط است.
آیا عوامل خطر دیگری هم در سوانح سوختگی اثر دارد؟
تعدادی از عوامل خطر دیگر برای سوختگی وجود دارد، از جمله:
- مشاغلی که قرار گرفتن در معرض آتش را افزایش می دهد
- فقر
- مکان های پرجمعیت و عدم رعایت نکات ایمنی مناسب
- قرار دادن دختران جوان در نقشهای خانگی مانند آشپزی و مراقبت از کودکان کوچک.
- شرایط پزشکی زمینه ای، از جمله صرع، نوروپاتی محیطی، و ناتوانی های جسمی و شناختی ؛
- سوء مصرف الکل و سیگار کشیدن
- دسترسی آسان به مواد شیمیایی مورد استفاده برای حمله (مانند حملات خشونت آمیز با اسید)
- استفاده از نفت سفید (پارافین) به عنوان منبع سوخت برای لوازم خانگی غیر برقی
- اقدامات ایمنی ناکافی برای گاز مایع و برق.
سوختگی در کدام مناطق بیشتر رخ می دهد؟
- سوختگی عمدتا در خانه و محل کار رخ می دهد. بررسی های جامعه در بنگلادش و اتیوپی نشان می دهد که 80 تا 90 درصد سوختگی ها در خانه رخ می دهد.
- کودکان و زنان معمولاً در آشپزخانه های خانگی، از ظروف آشفته حاوی مایعات داغ یا شعله، یا از انفجار اجاق گاز پخته می شوند.
- مردان به احتمال زیاد در محل کار به دلیل آتش سوزی، سوختگی، سوختگی های شیمیایی و الکتریکی دچار سوختگی می شوند.
پیشگیری از سوانح سوختگی
سوختگی قابل پیشگیری است. کشورهای با درآمد بالا از طریق ترکیبی از استراتژی های پیشگیری و بهبود مراقبت از افرادی که دچار سوختگی شده اند ، پیشرفت چشمگیری در کاهش میزان مرگ و میر ناشی از سوختگی داشته اند.
بیشتر این پیشرفت ها در زمینه پیشگیری و مراقبت در کشورهای با درآمد کم و متوسط به طور کامل اعمال نشده است. افزایش تلاش ها برای انجام این کار به احتمال زیاد منجر به کاهش چشمگیر میزان مرگ و میر و معلولیت ناشی از سوختگی می شود.
استراتژی های پیشگیری باید خطرات ناشی از آسیب های ناشی از سوختگی، آموزش برای افراد آسیب پذیر و آموزش جوامع در زمینه کمک های اولیه را برطرف کند.
یک برنامه موثر پیشگیری از سوختگی باید چند بخشی باشد و شامل تلاش های گسترده برای موارد زیر باشد:
- بهبود آگاهی
- تدوین و اجرای سیاست موثر
- شرح مسولیت و شناسایی عوامل خطر
- تعیین اولویت های پژوهشی با ترویج مداخلات امیدوار کننده
- ارائه برنامه های پیشگیری از سوختگی
- تقویت مراقبت از سوختگی
- تقویت ظرفیت انجام کلیه موارد فوق.
- در سند A WHO برای پیشگیری و مراقبت از سوختگی این 7 جزء به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است.
توصیه های خاص برای افراد، جوامع و مقامات بهداشت عمومی برای کاهش خطر سوختگی شامل چه مواردی می شود؟
- محاصره آتش و محدود کردن ارتفاع شعله های باز در محیط های خانگی.
- اجاق های آشپزی ایمن تر و سوخت های کمتر خطرناک را ترویج دهید و در مورد لباس های گشاد آموزش دهید.
- مقررات ایمنی را در طرح ها و مصالح مسکن اعمال کنید و بازرسی خانه را تشویق کنید.
- بهبود طراحی اجاق های آشپزی ، به ویژه با توجه به ثبات و جلوگیری از دسترسی کودکان.
- دما را در شیرهای آب گرم پایین بیاورید.
- آموزش ایمنی آتش و استفاده از آشکارسازهای دود ، آب پاش های آتش نشانی و سیستم های آتش نشانی در خانه ها را ارتقا دهید.
- ترویج معرفی و رعایت مقررات ایمنی صنعتی و استفاده از پارچه های ضد حریق برای لباس خواب کودکان.
- از کشیدن سیگار در رختخواب خودداری کنید و استفاده از فندک های مقاوم به استفاده کودک را تشویق کنید.
- ترویج قوانین اجباری برای تولید سیگارهای ضد آتش.
- بهبود درمان صرع ، به ویژه در کشورهای در حال توسعه.
- تشویق به توسعه بیشتر سیستم های مراقبت از سوختگی ، از جمله آموزش ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی در مورد تریاژ مناسب و مدیریت افراد مبتلا به سوختگی.
- از توسعه و توزیع پیش بندهای مقاوم در برابر آتش که هنگام پخت در اطراف شعله باز یا اجاق نفت سفید استفاده می شود، حمایت کنید.
کمک های اولیه در سوختگی شامل چه مواردی است؟
راهنمایی های اولیه در مورد کمک های اولیه برای سوختگی در زیر ارائه شده است.
- با بیرون آوردن لباس و رساندن اب به موضع سوختگی، روند سوزاندن را متوقف کنید.
- با اجازه دادن به بیمار برای چرخاندن روی زمین، یا با استفاده از یک پتو، یا با استفاده از آب یا سایر مایعات اطفاء حریق، شعله های آتش را خاموش کنید.
- از آب سرد سرد برای کاهش دمای سوختگی استفاده کنید.
- در سوختگی های شیمیایی ، عامل شیمیایی را با شست و شو با حجم زیاد آب حذف یا رقیق کنید.
- بیمار را در یک پارچه یا ملحفه تمیز بپیچید و برای مراقبت های پزشکی به نزدیکترین مرکز مناسب منتقل کنید.
- در مواجهه با فرد دچار سوختگی چه اقداماتی نباید انجام داد؟
- قبل از اطمینان از ایمنی خود ، کمک های اولیه را شروع نکنید (جریان برق را خاموش کنید، برای مواد شیمیایی دستکش بپوشید و غیره)
- از خمیردندان، روغن، زردچوبه یا آرد روی سوختگی استفاده نکنید.
- از یخ استفاده نکنید زیرا آسیب را عمیق تر می کند.
- از سرد شدن طولانی مدت با آب خودداری کنید زیرا منجر به هیپوترمی یا از دست دادن حرارت بدن می شود.
- تا زمانی که از داروهای ضد میکروبی موضعی استفاده نکنید، تاول ها را پاره نکنید.
- از هیچ ماده ای مستقیم روی زخم استفاده نکنید زیرا ممکن است عفونی شود.
- تا زمانی که بیمار تحت مراقبت های پزشکی مناسب قرار نگرفته است، از مصرف داروهای موضعی خودداری کنید.
WHO در حال ترویج مداخله هایی است که ثابت شده است در کاهش بروز سوختگی موفق است.
این سازمان همچنین از توسعه و استفاده از ثبت جهانی سوختگی برای جمع آوری داده های جهانی در مورد سوختگی و افزایش همکاری بین شبکه های جهانی و ملی برای افزایش تعداد برنامه های موثر برای پیشگیری از سوختگی حمایت می کند.
امار امریکا در سوانح سوختگی
در هر سال حدودا ۴۵۰۰۰۰ اسیب در بخش های اورژانس بیمارستان های امریکا اتفاق می افتد. ۴۰۰۰۰ نفر از این اشخاص به بیمارستان ها مراجعه می نمایند. حدود ۳۰۰۰۰ هزار نفر به مراکز تخصصی مراجعه میکنند.۳۰ تا ۴۰ درصد از این بیماران سن بیشتر از ۱۵ سال دارند،و میانگین سن کودکان سوخته با اتش ۳۲ ماه است.
مردان در برابر اسیب پذیرتر از زنان هستند (۶۹ در برابر ۳۱).
اسیب های با شعله و مایعات داغ معمولا شایع تر هستند.۴۳ در برابر ۳۴ درصد و دیگر منابع شامل های تماسی ۹ درصد، های برقی ۴ درصد و های شیمیایی ۳ درصد و مابقی را های متفرقه دیگر تشکیل می دهند.
- بیشترین میزان از اسیب های که حدود ۷۲ درصد است در محیط خانه اتفاق می افتد.
- ۹ درصد در نتیجه مخاطرات شغلی است و ۵ درصد در خیابان ها و بزرگراهها اتفاق میافتد.
- ۵ درصد از ها در اثر فعالیت های ورزشی تفریحی اتفاق می افتد.
- ۱۱ درصد دیگر در محیط های غیر قابل پیش بینی و به صورت کاملا اتفاقی و در نتیجه بی احتیاطی اتفاق می افتد.
- اخیرا امار زنده ماندن در ها در بزرگسالان حدود ۹۶٫۶ درصد ودر اطفال ۹۹ درصد میباشد.
- مرگ و میر عمدتا هنگامی که با صدمات مغزی جمع و با اسیب های تنفسی همراه می شود، اتفاق می افتد.
نکات بالینی:
۷۲ در صد از سوختگی ها در محیط خانه اتفاق می افتد. |
جدول زیر میزان مقایسه مرگ در سنین مختلف را در نشان می دهد. | |||
درصد مرگ و میر | سن | ||
۳
۳ ۳ ۷ ۶ ۵ ۵ ۶ ۶ ۷ |
۴-۱
۹-۵ ۱۴-۱۰ ۲۴-۱۵ ۳۴-۲۵ ۴۴-۳۵ ۵۴-۴۵ ۶۴-۵۵ +۸۵-۶۵ همه سنین،همه نژاد ها،هر دو جنس |
||
Unintentional Injuries and Adverse Effects،from National Center for Injury Prevention and Control. | |||
گروههایی که سوانح سوختگی در ان ها بیشتر قربانی می گیرد شامل چه گروههایی است؟
- کودکان کوچکتر از ۴ سال و سالمندان بیشتر از ۶۵ سال،
- فرادی که در امکانت بسیار کم زندگی میکنند،
- اشخاصی که در مناطق روستایی زندگی میکنند.
- کشیدن سیگار یک عامل بسیار مهم در اتش سوزی مناطق مسکونی است و ۳۷ درصد از مرگ و میر ناشی از در خانه هایی که سنسور دود ندارند اتفاق می افتد.
- مصرف الکل حدود ۴۰ درصد با مرگ و میر و اتش سوزی مناطق مسکونی همراه است.
مکانیسم اسیب های سوختگی شامل چه مواردی است؟
منابع اسیب های سوختگی شامل موارد زیر است.
ساز و کاری که بدن را درگیر می کند در هر کدام از این اسیب ها مشابه است، گر چه هر کدام توجهات ویژه دارند که راهنمای درمان و بهبودی است.
سوختگی حرارتی چیست؟
های حرارتی در نتیجه انتقال گرما اتفاق می افتد، به ویژه از طریق هدایت تابش و انتقال گرما.
اسیب های هدایتی
وقتی که یک شی در تماس مستقیم با منبع گرما قرار می گیرد اتفاق می افتد، مثل لمس اجاق گاز داغ یا غوطه ور شدن در آب داغ.
- با مایعات داغ شایع ترین و بیش ترین نوع از می باشد و موجب از بین رفتن اپیدرم و گاها درم می گردد.
- شعله اتش می باشد که در جایگاه دوم فراوانی قرار می گیرد.
سوختگی های همراه با شعله اتش معمولا شدید تر است و ما اکثر نابهنجاری های جسمی را که شاهد هستیم مربوط به شعله اتش می باشد.
به طور کلی هر ماده ای که باعث اتش سوزی و به وجود امدن شعله اتش می شود و عامل موثر ان شعله اتش می باشد برای ما اسیب زننده تر است. به عنوان مثال با بنزین، الکل، افتادن سیگار روی لباس و اتش گرفتن خود لباس ها.
سوختگی تابش
تبدیل انرژی جنبشی به انرژی الکترومغناطیسی می شود که پس از طی شدن به وسیله هوا به یک شی می رسد و سپس به انرژی جنبشی تبدیل می شود.مثال برای با تابش، کسانی که بر تخت های برنزه کردن می خوابند یا لامپ ها حرارتی.
انتقال گرما
حمل گرما توسط جریان هوا می باشد. برای مثال شعله انفجار.
دو عاملی که شدت را تعیین می کنند:
- دمایی که بافت را می سوزاند
- و دیگری طول قرار گرفتن در معرض تشعشع که دما را افزایش می دهد.
- برای مثال اب ۶۰ درجه ساتی گراد به مدت ۳ ثانیه یک با عمق تمام ضخامت در پوست ایجاد می کند.
- اب ۶۸ درجه به مدت ۱ ثانیه همان با عمق تمام ضخامت پوست را ایجاد خواهد کرد.
برعکس اب، مواد با درجه غلظت بالا مانند روغن داغ یا گریس که غلضت بیشتری نسبت به آب دارند به طور طبیعی زمان بیشتری با پوست تماس دارند عموما اسیب های عمیق تری ایجاد خواهند کرد.
حرکت اضافی پیشرونده با غلظت بسیار بالا در طیفی از مواد با چسبندگی بالا مانند قیر یا موم شمع که تماس بسیار بیشتری با پوست خواهند داشت، هایی با عمق بسیار زیاد ایجاد خواهند کرد.
دمای روغن به دلیل این که بیشتر است و حرکت ان نسبت به اب کند تر است مدت بیشتری بر روی پوست می ماند و اسیب های ان ها معمولا عمیق تر است.
سوختگی با قیر
قیر خودش اسیب زننده نیست و سلامتی پوست را بعد از سرد شدن تهدید نمی کند.ا
غلب بیماران سوخته که به مراکز درمانی می رسند قیر روی پوست سرد شده است وخود قیر سرد دیگر تهدیدی به حساب نمی اید. زدودن قیراز روی پوست بسیار سخت و دردناک است و دبریدمان ان ازروی پوست بلافاصله لازم نیست.حتی می توان تا چند روزبعد درمحل باقی بماند.
بهترین کار برای زدون قیر چسبیده به پوست این است که روزانه با وازلین پانسمان شود.
اگر قیر چسبیده به پوست قسمت زیادی از بدن را در برگرفته است جراح می تواند سریعا این قیر را از روی پوست در اتاق عمل جهت جلوگیری از تخریب بافت دبریدمان کند. در حالی که عمق تا بعد از دبریدمان مشخص نیست و این تعیین عمق بعد از دبریدمان امکان پذیر است.
نکات بالینی:
شدت اسیب های به دو عامل دما و طول مدت در معرض قرار گرفتن پوست با ماده سوزاننده تعیین میشود. با مایعات چسبنده معمولا بدتر از با اب می باشند چون بیشتر در معرض تماس با پوست هستند.
سوختگی شیمیایی
سوختگی های شیمیایی به در معرض قرار گرفتن پوست با مواد مضر ایجاد می شود.
شدت سوختگی های شیمیایی مستقیما با غلظت و مقدار ماده شیمییایی و اندازه زمان قرار گرفتن در معرض ماده شیمییایی و سمیت پوستی ماده ایجاد کننده ارتباط مستقیم دارد.
سوختگی های شیمییایی نیاز به مراقبت استمراری تا غیرفعال شدن ماده سوزاننده دارند و باید بلافاصله از روی پوست زدوده شوند و با مقدار زیادی اب روان شست وشو شوند. موادی که باعث طبقه بندی شیمیایی میشوند یا اسیدی هستند یا بازی و بر اساس PH دسته بندی می شوند.
سوختگی قلیایی
قلیاها معمولا در موارد زیر استفاده می شوند.
- تمیزکننده های صنعتی
- تمیز کننده های اجاق ها و سطوح اشپزخانه
- کودها
- مصالح ساختمانی مانند سیمان
قلیاها به طور کلی زخم های برشی به خاطر متصل شدن به چربی های پوست و یک واکنش طبقه بندی شده مبنی بر تخریب پروتین و نکروز پیش رونده و خورندگی بافت ایجاد میکنند که به مواد شیمیایی اجازه ورود به قسمت های عمیق بافت را می دهد.
شستو شوی فراوان با اب، درمان اولیه برای این نوع ها می باشد.
توجه داشته باشید در طبقه بندی زخم های قلیایی با سیمان خیس منحصرا چالش برانگیز است.
نشت سیمان به داخل چکمه و دستکش کارگران پس از چند ساعت مشخص نمی شود، درهمان زمان آسیب وسیع اتفاق می افتد و درمان معمولا به جراحی و دبریدمان ختم میشود.
سوختگی اسیدی
اسیدها معمولا در موارد زیر استفاده می شوند.
- تمیز کننده های حمام و دست شویی های خانگی
- تمیز کننده های استخر شنا
- تمیزکننده های فاضلاب های صنعتی
این اسیب های به وسیله لخته نکروز شده و ته نشینی پروتئین مشخص می شوند و این واکنش پوستی یک مانع با بافت در معرض اسید، ایجاد می کند که خود باعث محدودیت بیشتر نفوذ اسید میشود.
با هیدروفلوریک اسید (HF) یک استثنا بزرگ برای محاسبه تخمینی در مدیریت، اسید را بوجود می اورد.
هیدروفلوریک اسید به عنوان قوی ترین اسید غیرارگانیک شناخته میشود که با ایجاد سمیت متابولیسمی سریع به عمق بافت نفوذ می کند و با متصل شدن به یون های کلسیم و منیزیم میتواند بی نظمی درریتم قلب ایجاد کند.
همان طور که در مورد با سیمان می دانیم غالبا یک وقفه بین با اسید هیدروفلوریک اسید و شروع نشانه ها وجود دارد. زمانی که بیمار برای درمان مراجعه می کند پرسیدن ازغلظت اسید الزامیست.
غلظت اسیدها معمولا بر روی برچسب ظرف محتوی اسید زده شده است یا بر روی کاغذ راهنمای درون محصول نوشته شده است.
درمان هیدروفلوریک ضعیف توسط شست و شوی فراوان با اب یا استفاده از ژل های کلسیم گلوکونات می باشد.
در با اسید های قوی بیمار نیازمند به عمل جراحی می باشد. در هایی با مساحت دو درصد یا هیدروفلوریک اسید با غلضت ۱۰ درصد می تواند منجر به تهدید از دست رفتن ناحیه و هایپوکالمی ( کم شدن پتاسیم) بدن شود.
سوختگی با عامل تاول زا
با عامل تاول زا به طور مثال همراه با اسیب های نظامی یا حملات تروریستی است. به عنوان مثال رژیم بعث عراق در حلبچه و سردشت از عامل تاول زا استفاده کرد که منجر به شهید شدن هموطنان عزیزمان شد.
عامل تاول زا شامل موارد زیر است.
- گاز خردل
- گاز اعصاب
- گاز ارسنیک
- گاز فسژن (گاز بیرنگ و فرار)
ساز و کار و عملکرد دقیق این عامل ها کاملا درک نشده است،اما باور بر این است که ان ها با اسیب DNA سلول و تسریع فرایند تخریب کل اجزای سلول اتفاق می افتد.
علایم بالینی
این عامل های تاول زا شامل موارد زیر است.
- درد
- خارش شدید
- ایجاد تاول
وقتی که تاول پاره می شود مایع درون تاول به رنگ ارغوانی است و زخم کم عمق برجای می گذارد. درمان شامل کشیدن مایع تاول و شست و شو با اب می باشد. اسیب های ناشی از با عامل تاول زا باید قبل از فرستادن به مراکز درجه بندی شوند.
سوختگی های الکتریکی
در همین سایت سه مقاله به صورت کامل به با برق اختصاص داده شده است.
سوختگی های تابشی
سوختگی های تابش جز نادرترین ها هستند.
ان ها زمانی اتفاق می افتند که پرتوهای انرژی به بدن انتقال می یابد و محرک تشکیل بسیار بالای واکنشی مواد شیمیایی هستند. زمانی که این مواد شیمیایی با شکل نرمال مواد شیمیایی بدن واکنش می دهند هدف ان ها سمی کردن سلول هایی که به سرعت باعث رشد سلول می شوند.
های تابشی شامل موارد زیر است.
- یکی از رایج ترین ان ها افتاب می باشد.
- های ناشی از پرتو درمانی
- های هسته ای ناشی از نشت اتفاقی و یا غیر عمدی
مناطقی از بدن که سلول های ان ها رشد بسیاری دارند شامل پوست مجاری گوارشی و مغز استخوان می باشند.
شدت اسیب تابشی متناسب با میزان در معرض تابش قرار گرفتن بدن و سطح تابش و اندازه زمان در معرض قرار گرفتن می باشد.
درمان شامل ضد عفونی کردن و مراقبت از زخم می باشد.
در ادامه این مقاله به صورت کامل به درجه بندی جدید زخم در سال ۲۰۱۸ و روش های درمانی ان می پردازیم.
نویسنده: محمدحسین شهرابادی- دانشجوی پزشکی- محقق و پژوهشگر در زمینه زخم و سوختگی و استومی
منابع
https://www.cdc.gov/injury/wisqars/index.html
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11901415
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20818237
https://www.elsevier.com/books/acute-and-chronic-wounds/bryant/978-0-323-03074-8
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/burns